میلکومترها به اشکال مختلفی تولید می شوند. برخی به صورت آنالوگ هستند و در زمان عبور شیر، مقداری از شیر را به تله می اندازند و با اندازه گیری آن مقدار کم و تبدیل به مقدار واقعی در نهایت نشان می دهند که چه میزان شیر تولید شده است. این نوع میلکومترها مانند میلکومترهای شیردوشی وایکاتو و یا طرح وایکاتو دارای دقت متوسطی هستند و برای سیستم های جمع کننده خودکار مناسب نمی باشند. زیرا فرمان دهنده ای ندارند که به جک جمع کننده دستور قطع وکیوم و پایان شیردوشی را اعلام کند. این نوع میلکومترها در واقع نسل جدید شیشه رکوردر می باشند.
میلکومتر وایکاتو و طرح وایکاتو:
- حجم کوچکتری دارند.
- شستشوی آن ها راحت تر است.
- به راحتی به فریم نصب می شوند.
- تجهیزات خاصی برای نصب نیاز ندارند.
- خطر شکستگی ندارند.
- فضای چال را بیهوده اشغال نمی کنند.
- هزینه تعمیر بسیار پایینی دارند.
- می توان به راحتی ان ها را باز نمود و در زمان رکوردگیری دوباره متصل کرد.
- شستشوی شان بسیار راحت تر و سریعتر از شیشه رکوردر است.
دسته دوم میلکومترهای دیجیتال هستند که به روش های الکتریکی، نوری و مکانیکی جریان و قطع جریان شیر را شناسایی می کنند و یا میزان شیر تولیدی را برآورد می کنند.
زمانی که صحبت از جک جمع کننده خودکار می شود در حقیقت ما با یک سیستم پیچیده و دارای تکنولوژی خاص رو به رو هستیم.
در یک سالن شیردوش ساده برای مجهز شدن به سیستم ACR، می بایست تعدادی قطعه هوشمند دیجیتال و ابزار مکانیکی در کنار هم و به صورتی هماهنگ شوند که پس از تشخیص پایان شیردوشی، دستگاه و پولساتورها خلا را قطع کنند و همزمان با فعال شدن شیرهای پنوماتیک، جک جمع کننده با حفظ سلامت سرپستان ها، خرچنگی ها را بدون برخورد با زمین از پستان جدا کند.
عملکرد جک در گرو هماهنگی دقیق بین شیرهای پنوماتیک، پولساتور و میلکومتر می باشد. در این میان، وظیفه شناسایی پایان شیردوشی به عهده میلکومتر می باشد. اینکه میلکومتر چگونه این عملیات را مدیریت می کند موضوعی است که در ادامه در خصوص آن خواهید دانست.
میلکومتر دیجیتال چه وظیفه ای به عهده دارد؟
در سیستم های دارای میلکومتر برقی، در ابتدای شیردوشی و برای فعال کردن خلا، کارگر شیردوشی دکمه روشن یا دوشش را فشار می دهد. خلا وارد واحد دوشنده می شود و سپس کارگر، خرچنگی را به پستان ها متصل میکند. با ورود شیر به داخل میلکومتر تشخیص میزان شیر دوشیده شده فعال می گردد و در صورت وجود نمایشگر دیجیتال، میزان تولید شیر به صورت لحظه ای نمایش داده می شود. در صورت نبود نمایشگر، این سنسور صرفا وظیفه شناسایی پایان شیردوشی و قطع خلا را خواهد داشت.
مزایای استفاده از میلکومترهای دیجیتال در کنار سیستم مدیریت شیردوشی، به شرح زیر است:
- اندازه گیری دمای شیر و هدایت الکتریکی
- ثبت مدت زمان دوشش هر دام و کل گله
- اندازه گیری دقیق مقدار شیر تولیدی هر دام و کل گله
- تشخیص زودهنگام بیماری و نوسانات تولید و کاهش مصرف دارو
- بازگشت سریع تر دام به سلامتی با سیستم تشخیص بیماری
- جلوگیری هوشمند از ورود شیر آنتی بیوتیک و آغوز
- ارسال پیامک اطلاعات شیردوشی به دامدار
- جداسازی هوشمند و به موقع خرچنگی از پستان
- کاهش زمان شیردوشی و وابستگی به کارگر
میلکومتر الکتریکی:
سیستم عملکرد میلکومترهای الکتریکی به زبان ساده، بر مبنای عبور جریان الکتریکی در زمان عبور شیر از بین دو صفحه رسانا می باشد. این میلکومترها نسل قدیم رکوردر دیجیتال محسوب می شوند. با این حال به تعداد زیاد در شیردوش های موجود در ایران نصب و راه اندازی شده اند. به علت قدیمی بودن تکنولوژی این میلکومترها، مشکلاتی در زمان شیردوشی به وجود می آید که دامدار را مجبور به قطع این سیستم می کند و یا اینکه ناچار به غیر فعال کردن آن می شود که در عمل کارگر شیردوش مجبور به دوشش در حالت دستی می شود. در واقع دامدار در بلند مدت از هزینه اضافی پرداخت شده جهت رکوردر و جک جمع کننده به صورت خودکار هیچ بهره ای نمی برد.
مشکل در این نوع میلکومترها مربوط به رسوب گیری صفحات فلزی تعبیه شده در میلکومتر و بروز خطا در هنگام کم شدن جریان شیر می باشد. همچنین به علت ساده بودن سیستم این نوع میلکومتر، در صورتیکه به علت ترسیدن دام و یا هر علت دیگر، به صورت لحظه ای جریان شیر دام کاهش یابد، سنسور این موضوع را پایان دوشش تلقی می کند و جک، خرچنگی ها را از پستان جدا می کند. همچنین در صورت بروز تغییراتی در جیره گله و بالا رفتن سدیم شیر، به علت تغییر در رسانایی، میلکومتر به صورت مداوم با خطا رو برو می شود. یکی از عیب های این نوع میلکومترها ناتوانی در تشخیص میزان جریان شیر در زمان افت خلا و نیز دوشش دام های تازه زا به علت تغییر رسانایی الکتریکی شیر می باشد و دامدار مجبور به دوشش دستی می شود.
در صورتیکه خلا در شیردوشی کاهش یابد نیز به علت کاهش سرعت جریان شیر، رکوردگیری با خطا مواجه خواهد شد.
میلکومتر نوری:
در این نوع میلکومتر، میزان شیر عبوری توسط اشعه مادون قرمز اندازه گیری می شود. این نوع میلکومتر نسبت به میلکومتر الکتریکی از دقت بالاتری برخوردار است و به علت اینکه رسوب سنگ شیر و سود و اسید بر روی سنسورها تاثیری ندارد، عمر و دقت بالاتری دارد.
میلکومتر مکانیکی:
در این نوع، قطعه ای مغناطیسی به صورت شناور میزان و حجم شیر دوشیده شده را تشخیص میدهد.
جدا از میلکومتر، مهم است سیستم به گونه ای طراحی شده باشد که جدا شدن خرچنگی از پستان با در نظر گرفتن فاکتورهایی مانند منحنی تولید شیر در لحظه دوشش انجام پذیرد. در این حالت در صورتیکه به هر دلیلی خروج شیر از پستان متوقف شود و یا با اختلال مواجه شود، سیستم به صورت هوشمند آن را پایان شیردهی ترجمه نمی کند و دوشش ادامه پیدا می کند.
در نظر بگیرید اگر به دلیل اختلال در عملکرد میلکومترها و یا تشخیص نادرست سیستم در نزدیک به پایان شیردوشی، خرچنگی ها زودتر از موعد از پستان ها جدا شوند؛ در این حالت ورم پستان به شدت شایع می شود و نیز دامدار شیر کمتری از دام های خود استحصال می کند.
با تشخیص سلامت میلکومترها و خرید سیستم رکوردگیری و جداکننده اتوماتیک خرچنگی از پستان، مواظب درآمد و هزینه های خود باشید.