چه عواملی باعث افزایش بار میکروبی می شود؟

ترمودوریک‌ها و تأثیر آن‌ها بر آلودگی شیر

ترمودوریک‌ها (thermoduric bacteria) به باکتری‌هایی گفته می‌شود که توانایی مقاومت در برابر دماهای بالا را دارند. این باکتری‌ها می‌توانند در فرآیند پاستوریزاسیون زنده بمانند، زیرا دمای پاستوریزاسیون معمولاً برای از بین بردن بیشتر باکتری‌ها کافی نیست. اما ترمودوریک‌ها به دلیل توانایی تحمل دماهای بالا، در دماهای پاستوریزاسیون باقی می‌مانند و باعث بروز مشکلاتی در تولید محصولات لبنی می‌شوند.

ترمودوریک‌ها و مشکلات آن‌ها در فرآوری شیر

ترمودوریک‌ها در فرآوری شیر می‌توانند مشکلات زیادی ایجاد کنند. مهم‌ترین مشکل این است که این باکتری‌ها در شیر باقی می‌مانند و حتی بعد از پاستوریزاسیون نیز می‌توانند باعث آلودگی شیر شوند. این مشکل به‌ویژه در تولید پنیر و دیگر محصولات لبنی به چشم می‌آید. ترمودوریک‌ها می‌توانند باعث تغییر طعم، کیفیت و بوی شیر و محصولات آن شوند و در نهایت به فساد شیر منجر شوند.

در بسیاری از کارخانه‌ها، ترمودوریک‌ها باعث کاهش عمر نگهداری محصولات لبنی می‌شوند. به این معنی که محصولات سریع‌تر فاسد می‌شوند و این موضوع هزینه‌های تولید و نگهداری را افزایش می‌دهد.

چگونه ترمودوریک‌ها وارد شیر می‌شوند؟

ترمودوریک‌ها می‌توانند از چند طریق به شیر وارد شوند. یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال این باکتری‌ها، آلودگی در مراحل شیردوشی و پس از آن است. در فرآیند شیردوشی، اگر تمیزی پستان‌ها، دستگاه شیردوشی و محیط شیردوشی به‌درستی رعایت نشود، این باکتری‌ها به شیر منتقل می‌شوند.

این آلودگی‌ها معمولاً از طریق پستان‌ها، دستگاه شیردوشی، لاینرها، و حتی ضدعفونی‌کننده‌ها وارد شیر می‌شوند. بنابراین، جلوگیری از آلودگی با ترمودوریک‌ها نیازمند رعایت اصول بهداشتی در تمامی مراحل از جمله شستشوی دستگاه شیردوشی و ضدعفونی سرپستان‌ها است.

راهکارهای کاهش ترمودوریک‌ها

برای کاهش ترمودوریک‌ها، به ویژه در دامداری‌ها و کارخانه‌های جمع‌آوری شیر، رعایت برخی نکات اساسی و کاربردی بسیار مهم است:

تمیزی پستان‌ها: پستان‌های تمیز و خشک عامل مهمی در کاهش آلودگی میکروبی هستند. درصورتی‌که پستان‌ها به‌درستی تمیز نشوند، ترمودوریک‌ها به‌راحتی می‌توانند وارد شیر شوند.

شستشوی دستگاه شیردوشی با آب داغ: دستگاه شیردوشی باید به‌طور منظم با آب داغ شسته شود تا هرگونه آلودگی میکروبی از جمله ترمودوریک‌ها از آن پاک شود. توصیه می‌شود که دستگاه شیردوشی حداقل هفته‌ای یک‌بار با آب داغ شسته شود و جرم‌گیری انجام شود.

استفاده صحیح از ضدعفونی‌کننده‌ها: پس از دوشیدن شیر، باید از ضدعفونی‌کننده‌ها استفاده کرد تا هرگونه آلودگی روی سرپستان‌ها و دستگاه شیردوشی از بین برود. همچنین، باید اطمینان حاصل کنید که مواد ضدعفونی‌کننده به‌درستی استفاده شوند و باقی‌مانده‌ای از آن‌ها در دستگاه باقی نماند.

تعویض منظم لاینرها: لاینرها باید به‌طور منظم تعویض شوند. تعویض دیرهنگام لاینرها می‌تواند باعث جمع شدن آلودگی‌های میکروبی در آن‌ها شود که به شیر منتقل می‌شود.

مراقبت از موی دم گاو: موی دم گاو‌ها نیز باید به‌طور منظم کوتاه شود، زیرا موها می‌توانند محل تجمع آلودگی‌های میکروبی باشند.

آمار و دلایل افزایش بار ترمودوریک در دامداری‌ها

در بسیاری از دامداری‌ها، به دلیل رعایت نکردن برخی اصول بهداشتی، تعداد ترمودوریک‌ها بالاست. در اینجا آمارهایی آورده شده است که نشان می‌دهد چه عواملی باعث افزایش بار میکروبی و ترمودوریک‌ها در دامداری‌ها می‌شود:

استفاده نادرست از آب داغ (هیچ‌گاه یا فقط سالی یک‌بار): 14% از دامداری‌ها در این وضعیت قرار دارند.

عدم استفاده از فیلتراسیون در دستگاه‌ها: 19% از دامداری‌ها هیچ‌گونه فیلتری برای دستگاه شیردوشی استفاده نمی‌کنند.

عدم استفاده از ضدعفونی‌کننده پس از دوشش: 16% از دامداری‌ها پس از دوشیدن شیر از هیچ‌گونه ضدعفونی‌کننده‌ای استفاده نمی‌کنند.

عدم آماده‌سازی صحیح سرپستان‌ها برای دوشیدن: 45% از دامداری‌ها سرپستان‌ها را برای دوشیدن آماده نمی‌کنند.

تعویض دیرهنگام لاینرها (سالی یک‌بار یا دیرتر): 64% از دامداری‌ها لاینرها را دیر تعویض می‌کنند.

کوتاهی موی دم گاو دیرتر از سالی یک‌بار: 39% از دامداری‌ها این کار را نمی‌کنند.

استفاده نادرست از ضدعفونی‌کننده‌های قوی: 42% از دامداری‌ها از ضدعفونی‌کننده‌های قوی به‌طور نادرست استفاده می‌کنند.

باقی ماندن شوینده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌ها در دستگاه شیردوشی: 77% از دامداری‌ها پس از شستشو، مواد شوینده در دستگاه باقی می‌ماند.

عدم استفاده از آب کافی برای شستشوی دستگاه: 21% از دامداری‌ها از آب کافی برای شستشو استفاده نمی‌کنند.

عدم استفاده از آب کافی برای آبکشی: 45% از دامداری‌ها در آبکشی از آب کافی استفاده نمی‌کنند.

نتیجه‌گیری:

اگر در دامداری شما هر یک از مشکلات فوق مشاهده می‌شود، باید توجه ویژه‌ای به بهداشت پستان‌ها، دستگاه شیردوشی و استفاده صحیح از مواد ضدعفونی‌کننده داشته باشید. با تغییرات ساده در نحوه شستشوی دستگاه شیردوشی و استفاده صحیح از ضدعفونی‌کننده‌ها، می‌توانید میزان بار میکروبی و تعداد باکتری‌های ترمودوریک را به‌طور چشمگیری کاهش دهید. این اقدامات نه‌تنها کیفیت شیر را افزایش می‌دهند بلکه به کاهش هزینه‌ها و افزایش طول عمر نگهداری محصولات لبنی کمک خواهند کرد.