تعداد بهاربندها، تعداد کارگران مورد نظر برای کار در سالن شیردوشی، روش آماده سازی پستان و میزان اتوماسیون استفاده شده در دستگاه شیردوش (جک دار یا بدون جک، شیشه دار یا مجهز به میلکومتر دیجیتال)، در تعیین تعداد واحد دوشنده مورد نیاز برای یک دامداری شیری تاثیرگذار می باشد.
در نمودار بالا، هر منحنی بیانگر تعداد گاوی است که در هر ساعت توسط 1 تا 4 کارگر دوشیده می شود. توجه نمایید که نسبت ها بسته به تعداد واحد دوشنده (1 تا 16 واحد) متفاوت است.
یکی دیگر از عوامل تعیین کننده در انتخاب سایز دستگاه شیردوش، سرعت و نرخ افزایش گله است. اینکه گله با چه سرعتی افزایش ظرفیت خواهد داشت نیز به نوبه خود تحت تاثیر وسعت زمین و میزان دسترسی به منابع آب است. سیاست برخی دامداران افزایش سریع تر ظرفیت گله از طریق خرید دام می باشد. بنابراین بسیار ضروری است که بدانید در بازه زمانی مشخص چه تعداد دام خواهید داشت و ظرفیت نهایی دامداری شما چند راس دام دوشاست. این موضوع نقش بسیار تعیین کننده ای در تعداد واحد دوشنده مورد نیاز خواهد داشت.
همانطور که میدانید انواع مختلفی از فریم دستگاه شیردوش وجود دارد. شیردوش هرینگ بون، فریم پارالل و شیردوش روتاری که هر یک دارای ظرفیت مختلفی برای دوشش دام در ساعت می باشند. در ادامه ظرفیت دستگاه شیردوش به صورت پارالل و هرینگ بون توضیح داده می شود.
در سالن شیردوشی پارالل و هرینگ بون، انتظار می رود هر واحد دوشنده حداقل 4 بار در ساعت عملیات دوشش را انجام دهد ( 4 راس گاو در ساعت به ازای هر واحد دوشنده، دوشیده شوند.)
در زیر روش محاسبه حداقل تعداد واحد دوشنده مورد نیاز برای این نوع از شیردوش ها آورده شده است.
تشخیص هر شیفت دوشش:
اگر دوشش 3 بار در روز انجام شود و هر بار شستشو 1 ساعت طول بکشد، در این حالت
24 - 3 = 21 ساعت
21 ساعت زمان برای دوشش باقی خواهد ماند. به بیان دیگر برای هر وعده دوشش، 7 ساعت زمان خواهیم داشت.
تشخیص میزان گاو قابل دوشش در هر ساعت:
تعداد گاو دوشا / هر شیفت کاری = تعداد گاو قابل دوشیدن در ساعت
برای مثال در گله 1000 راس گاو دوشا:
1000 راس گاو / 7 ساعت در هر شیفت = 143 راس گاو در ساعت
تشخیص تعداد واحد دوشنده مورد نیاز ( در سیستم پارالل و هرینگ بون)
تعداد گاوی که در هر شیفت می توان دوشید / 4 ( ظرفیت هر واحد دوشنده در ساعت) = تعداد واحد دوشنده
برای مثال در گله 1000 راس گاو دوشا در یک شیفت 7 ساعتی:
143 راس گاو در هر شیفت / 4 بار در ساعت = 36 واحد دوشنده یا دستگاه 18 واحدی دوبل
محاسبات فوق برای گاو هلشتاین با ظرفیت تولید شیر بالا بیان شده است. طبیعی است در زمان دوشش نژاد کم شیر تر و یا دوشش دام سبک مانند شیردوشی میش و بز، سرعت تخلیه دستگاه شیردوش بیشتر خواهد بود. به طور تخمینی، سرعت هر واحد دوشنده در دوشش دام سبک بیش از دو برابر سریع تر از سرعت گاودوشی است. برای مثال اگر دستگاه 20 واحدی توان دوشش 100 راس گاو هلشتاین را دارد، این دستگاه برای دوشش بیش از 200 راس بز در ساعت مناسب خواهد بود.
آیا نقش کارگران شیردوشی در این محاسبات اهمیت دارد؟
به علت سختی کار در سالن شیردوشی، دامدار همواره با چالش تغییر پرسنل این قسمت روبرو است که نتیجه آن جایگزینی فرد ماهر با افراد تازه کار و کاهش سرعت دوشش می باشد. عاقلانه تر است که در زمان خرید دستگاه شیردوش با نگاهی جامع تر و منطقی تر و با در نظر گرفتن انواع احتمالات منجر به کاهش سرعت دوشش، از تصمیمات هیجانی پرهیز نمود.
سرعت دوشش بیان شده در تبلیغات یک برند دستگاه شیردوش، قابل استناد در تمام مناطق و برای تمام دامداری ها نمی باشد. این اعداد معمولا به صورت میانگین به دست آمده از عملکرد دستگاه در همه کشورها (و گاه بیشتر از واقعیت) برای جذب خریدار محاسبه و بیان می گردد.
یاداور می گردد که آیتم زمان ، تنها شاخص محدود کننده ای است که به هیچ عنوان قابل تغییر نمی باشد و دامدار در نهایت و در بهترین حالت در هر وعده تنها 7 ساعت فرصت برای دوشش همه دام های خود خواهد داشت.
ظرفیت سالن انتظاری
به عنوان یک نکته بسیار مهم در تاسیس سالن شیردوشی، به خاطر داشته باشید که ماهیت سالن انتظاری به گونه است که معمولا از بعد از ساخت قابل تغییر نیست و به ندرت می توان ابعاد آن را گسترش داد.
بنابراین توصیه می شود که ظرفیت سالن انتظاری را 125% بزرگترین بهاربند خود در نظر بگیرید و برای هر راس گاو هلشتاین حدود 2 متر مربع فضا منظور کنید.